Mensenrechten en natuur

Recht op natuur

Lokale en inheemse gemeenschappen worden in veel landen nauwelijks betrokken bij de besluitvorming over een landschap. Terwijl juist zij veel kennis hebben over het landschap en de natuur en zij als eerste de gevolgen ondervinden van veranderingen daarin. Dit druist in tegen hun recht op beschikbaarheid van water, voedsel en onderdak, hun recht op religieuze plekken en inspraak. 

Informeren over rechten

Om deze rechten te beschermen is toegang tot informatie essentieel. IUCN NL faciliteert daarom bijeenkomsten en trainingen waarin mensen op toegankelijke wijze op de hoogte gesteld worden van de ontwikkelingen in hun landschap. Ook informeren we ze over hun rechten, zoals het recht op Free Prior and Informed Consent (FPIC), en hoe ze deze kunnen uitoefenen.

Gendergelijkheid

Gelijke waardering van de ervaringen, zienswijze en oplossingen van vrouwen en mannen is essentieel voor het waarborgen van een duurzame en gerechtige wereld. IUCN NL werkt aan het behalen van gendergelijkheidsdoelen ^[3]bron: https://www.sdgnederland.nl/sdgs-2/doel-5-vrouwen-en-mannen-gelijk/ voor het welzijn van mens en natuur.

Door diepzittende machtsverhoudingen hebben vrouwen vaak minder toegang tot besluitvorming, informatie en rechten op land en water.  Maar hun ervaringen en kennis van zijn van grote waarde, en zij moeten de kans en ruimte krijgen om bij te dragen aan een duurzamere wereld.

Bovendien worden de veiligheidsmaatregelen voor vrouwelijke natuurbeschermers niet altijd in overleg met hen genomen, waardoor ze soms juist tot meer isolatie leiden.

Bescherming van natuurbeschermers

Wereldwijd worden wekelijks mensen vermoord omdat zij opkomen voor de natuur. Een nog veel grotere groep wordt het zwijgen opgelegd door geweld, arrestaties, bedreigingen of rechtszaken. Zo worden NGOs en mensen die de natuur beschermen tot crimineel gemaakt.

Bij vrouwelijke natuurbeschermers komt daar bovendien nog de dreiging van gendergerelateerd geweld bovenop. Hoe groot het probleem is, is moeilijk om precies te zeggen, omdat lang niet alle geweldsincidenten en moorden worden geregistreerd. 

In 2020 werden er maar liefst 227 doden geteld door Global Witness, maar dit is vermoedelijk slechts het topje van de ijsberg: in veel landen is de verstrekte informatie onbetrouwbaar vanwege corruptie. Ook worden veel lokale sterfgevallen in afgelegen gebieden niet geregistreerd.

‘Internationale wetgeving erkent dat milieu- en mensenrechtenbeschermers het recht hebben hun werk ongestoord uit te kunnen voeren. Staten hebben de verplichting hen te beschermen tegen intimidatie, geweld en schending van hun rechten.’

VN Speciaal Rapporteur John Knox

Meer veiligheid garanderen

Deze mensenrechtenbeschermers zijn een belangrijke hoeksteen van duurzame ontwikkeling. Daarom ondersteunen we lokale organisaties en natuurbeschermers bij het opkomen voor hun rechten, door samen met hen te bepalen welke concrete acties we het beste kunnen nemen. We verzorgen veiligheidstrainingen, bieden juridische bijstand en bieden handvatten waarmee mensen hun omgeving veilig kunnen beschermen, zoals risico-analyses en communicatieprotocollen.

Verder lezen?